Euthanasie vernietigt de waardigheid van de stervende

Toen er nog hoop was om de wet die euthanasie in België mogelijk maakt in uitzonderlijke gevallen tegen te houden, heb ik contact opgenomen met een van de volksvertegenwoordigsters die zou moeten stemmen. Zij verwees me door naar iemand anders van haar partij, de senatrice die toen achter het project stond. Ik maakte een afspraak met haar in het Senaat.

Ik verwachte een gesprek met rationele argumenten. Mijn hoofdargument tegen haar standpunt voor het recht op een waardige dood was het volgende: het recht dat u opeist impliceert dat er, in uw ogen, mensenlevens bestaan die niet meer waardig zijn, die beter weggenomen worden; is dat niet een aanslag op de waardigheid van de mens?

Als voorbeeld gaf ik haar het geval van een moeder die altijd hard voor haar gezin had gewerkt en die niemand ten laste wilde zijn. Die moeder vroeg ooit om euthanasie omdat ze het idee niet kon verdragen dat ze geen bijdrage meer kon leveren voor haar medemens, en dus liever wilde sterven. De reactie van haar gezin deed haar van mening veranderen: "Mama, door je nu te laten verzorgen door ons, help je ons om betere mensen te zijn, die de waarde van een individu niet herleiden tot zijn of haar prestatievermogen." Persoonlijk denk ik dat die terminale patiënte haar waardigheid pas heeft beseft dankzij de liefdevolle reactie van haar gezin.

De dame van het Senaat gaf me hierop geen antwoord maar verwees naar een artikel van een zogenaamde "katholieke" hoogleraar volgens wie het wel mocht, maar daar trof ik geen rationeel antwoord op mijn bezwaar: niet wetenschappelijk noch filosofisch, alleen sentimentele beschouwingen van medelijden van machteloosheid, die het probleem niet oplossen. Hoe zou men iemand gelukkig kunnen maken door hem te laten sterven? Dat is het probleem wegnemen, niet het oplossen ervan.

Volgens mij is de grond van de kwestie het onvermogen van sommigen hedendaagse denkers om zin te geven aan het leven in absoluut alle toestanden van het leven, zonder uitzondering. Een probleem van zingeving. Dat zou de ware wijsheid moeten zijn, de echte waardigheid van de mens, de kunst om overal gelukkig te kunnen zijn, en de kans is groot dat het te maken heeft met liefde, niet met het vluchten van het lijden.